Դավիթ Խաչիյան
Դավիթ Խաչիյան

 

Արձակագիր

 

 

«Ծիրանենիների ծաղկելու ժամանակը...». ԴԱՎԻԹ ԽԱՉԻՅԱՆ

 

Տարիներ առաջ, երբ զբոսաշրջությունը Հայաստանում բուռն ծաղկում էր ապրում, մի քանի առաջատար ընկերություններով հանդիպում խնդրեցինք արտգործնախարարության աշխատակազմից՝ մի քանի կենսական հարցերում պարզաբանում ստանալու ցանկությամբ:

Հիմնական հարցերը երկուսն էին՝

Ա) Ինչպե՞ս ներկայացնել Արցախը Հայաստանը պատկերող քարտեզներում՝ ի՞նչ սահմաններով, գույնով և անվանմամբ: Հարցն այն է, որ այդ քարտեզներով Հայաստանը ներկայանում էր արտերկրում կազմակերպվող ամենաբազմազան զբոսաշրջային հարթակներում, ուստի միասնական և կշռադատված մոտեցումը պարզապես հրամայական էր: Բացի այդ, այդ նույն քարտեզները բաժանվում էին Հայաստան այցելող զբոսաշրջիկներին, ուստի պետական մակարդակով համակարգումը պարզապես անհրաժեշտություն էր:

Բ) Երկորդ հարցը վերաբերում էր զբոսավարների կողմից Արցախի հիմնահարցի ներկայացմանը, որպեսզի հարցի ներկայացումը լիներ երկրի արտաքին քաղաքականության մոտեցումներին համահունչ:

Առաջարկը հստակ էր՝ ԱԳՆ կողմից տրամադրել տպագիր հուշաթերթիկ, որում ներկայացված կլիներ ՀՀ դիրքորոշումը:

Արտգործնախարարի տեղակալի հետ հանդիպումը լավ անցավ: Նա ուշադիր լսեց մեզ և խոստացավ հնարավորինս սեղմ ժամկետներում պատասխանել մեր հարցերին:

Միանգամից ասեմ, որ պատասխան այդպես էլ չստացանք, ուստի յուրաքանչյուրս քարտեզների և տեղեկատվության ներկայացման հարցում ապավինում էր սոսկ մեր հասարակական պատասխանատվությանը և անվտանգության՝ սեփական ընկալման մակարդակին: Հայաստանում Սերժ Սարգսյանի ժամանակներն էին:

Համակարգված ինստիտուցիոնալ մոտեցումն, ավաղ, այդպես էլ տեղ չգտավ անգամ զբոսաշրջության ոլորտում: Ցանկացած քննարկման ժամանակ հարցերի հարցը մնում էր զբոսաշրջիկների համար հասարակական զուգարանների առկայությունը: Ի վերջո, դա էլ գտավ իր «հանճարեղ» լուծումը՝ աստղաբաշխական գումարով բիոզուգարանների ներկրման տեսքով:

Այս պատմությունը քաջածանոթ է ընթերցողին: Այսօր այդ զուգարաններից այստեղ-այնտեղ դեռ կան՝ պարապուրդի մատնված վիճակում: Բարեբախտաբար, մասնավոր սեկտորն ավելի ճկուն գտնվեց ու գտավ հարցի տրամաբանական և ամբողջ աշխարհում աշխատող լուծումը՝ զուգարաններ ամեն քայլափոխին գործող բենզալցակայանների տարածքում:

Մի օր էլ Երևանի բակերում սկսեցին խաղահրապարակներ տեղադրել: Նախ ուրախացա, որ երեխաները վերջապես խաղալու տեղ կունենան, իսկ բակը կլցվի ապագայի հույս ներշնչող մանկանց ուրախ ձայներով: Հետո տխրեցի, որովհետև երեխաներն այդ խաղահրապարակներում արդեն չեն խաղում: Միայն երիտասարդներն են երբեմն նստում մարզասարքերին: Նստում են, ծխում ու սուրճ խմում: Խաղերը վաղուց համացանց են տեղափոխվել:

Պատահական չէ, որ աղքատ Հայաստանի բնակչության տարեկան խաղադրույքների չափը կրկնակի գերազանցում է ՀՀ պետական բյուջեն, իսկ ծխախոտի օգտագործումը մոտավորապես բյուջեի կեսին է հավասար:

Իսկ խաղահրապարակները հիմնականում դատարկ են:

Օրեր առաջ մի հետաքրքիր դեպքի ականատես եղա: Ոստիկանները տուգանեցին Սայաթ-Նովա պողոտան արգելված տեղով անցնող մի երիտասարդի: Նախ տխրեցի: Տխրեցի, որովհետև այդ տղան ստիպված 5.000 դրամ տուգանք վճարեց: Հետո ուրախացա: Ուրախացա, որ մեր երկրում օրենքը վերջապես գործում է: Հետո դարձյալ տխրեցի: Տխրեցի, քանի որ այդ մոտեցումը պետք էր շա՜տ վաղուց որդեգրել և ոչ միայն փողոցն արգելված տեղում հատողների համար:

Հետո կարդացի, որ Կասկադի շինարարությունն ավարտին հասցնելու նոր ծրագիր է մշակվում: Նախ ուրախացա, քանի որ վերջապես կտեսնենք Թամանյանի մտահղացման նյութականացումը և աղբանոցի վերածված այդ գարշելի շինհրապարակը կվերանա Երևանի սրտից: Հետո տխրեցի: Տխրեցի, քանի որ ես դրան հիսուն տարի է արդեն սպասում եմ: Հիսու՜ն տարի:

Անկեղծ ասած՝ արդեն ո՛չ ինձ, ո՛չ էլ արագ հասունացող զավակներիս այլևս հետաքրքիր չէ՝ Կասկադը կսարքե՞ն, թե՝ ոչ: Ամենայն հավանականությամբ չեն էլ սարքի: Մեզանում խոսքը երբեք գործ չի դառնում, թեև այդպիսի «առաքելությամբ» կուսակցություններ կան ու դեռ ծնվում են:

Կարդացի, որ ԱԱԾ-ն լրտեսական ցանց է բացահայտել և վերացրել: Նախ, բնականաբար,  ուրախացա: Հետո տխրեցի: Տխրեցի, քանի որ այդ ցանցերը պետք էր մինչև 2020 թ. սեպտեմբերի 27-ը (գուցե՝ մինչև 99-ի հոկտեմբերի 27-ը) բացահայտել և վերացնել կամ էլ օգտագործել ապատեղեկատվության համար: Հիմա դա արդեն, կներեք, աչքին թոզ փչելու պես մի բան է:

Մի իմաստուն ժամանակին ասել է՝ «…Ամեն ինչ իր ժամանակն ունի»: Հիրավի, ունի: Եվ հիմա քարերը հավաքելու ժամանակն է: Իսկ տասնամյակներ շարունակ լոկ փուչ ինքնագոհությանը տուրք տալու համար մսխված ժամանակն այլևս ետ չես բերի: Ժողովորդը մի բան էլ է ասում՝ «Լավ է ուշ, քան երբեք»: Ես էլ իմ կողմից ասեմ՝ «Լավ է ուշ, քան… ավելի ուշ»:

Երևանում և Հայաստան աշխարհում ծաղկել են ծիրանենիները:

Բնությունը մեզնից, հաստատ, ավելի խելացի է: Դրա համար էլ մարտ ամսին մեզ առատ ձյուն ուղարկեց, որ ջրամբարները լցվեն ու ամռանը մեր այգիները չչորանան: Երբ մեր հավքական խելքն ու շրջահայացությունը, մեղմ ասած, կաղում են, իսկ ժամանակը մեզանից անկախ սրընթաց առաջ է սլանում, երևի մեզ մնում է միայն բնությունից օրինակ վերցնել ու հասկանալ, թե ե՞րբ է դեղնած տերևները թափելու և ե՞րբ է ծիրանենիների ծաղկելու ժամանակը:

 

Դավիթ Խաչիյան

գործընկերներ

webtv.am

ՄԻՇՏ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՀԵՏ

zham.ru

ЖАМ-ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿ

http://www.greentravel.am/en

ՃԱՆԱՉԻՐ ԿԱՆԱՉ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ, ԱՊՐԻՐ ԵՐԿԱՐ

mmlegal.am

ՄԵՆՔ ԳԻՏԵՆՔ ՁԵՐ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ