Օրերից մի օր աշխատավայրում, նստած իմ գրասեղանի մոտ, փոքր հայելու մեջ ուսումնասիրում և սղալում էի իմ նորածիլ բեղերը ու մտածում, թե երբ իրենց ամբողջ  հզորությամբ սկսեն աճել, ապա ինչպիսի՞ բեղեր պիտի պահեմ՝ ծայրերը սրած դեպի վե՞ր՝ ինչպես պապերս, հորիզոնակա՞ն, թե՝ ծայրերը կախ: Նայեցի ժամացույցին, դեռ կեսօր չկար: Ընդմիջմանը դեռ կես ժամից ավելի կար, իսկ ես պետք է գնայի «Հայրենիք» կինոթատրոնի հինգն անց կեսի սեանսին աղջիկների համար «Սև կակաչ» ֆիլմի տոմսեր գնելու:

Ահա այդ մտորումների մեջ էի, երբ պատից կախ քաղաքային ռադիոն սոցիալիստական գաղափարախոսության մասին իր հաղորդումն ավարտեց, լսվեց խշշոց, ապա քիչ անց հայտարարեց.

- Վիվալդի. Թավջութակի և չեմբալոյի վեցերորդ սոնատը:

Ներքին ցանցի հեռախոսի ձայնը հնչեց թավջութակի հնչյունների տակ:

- Երևի հիշեցնում են, որ կինոթատրոն վազելու ժամանակն է, - մտածեցի ես ու վերցրի լսափողը:

- Ճուտո ջա՞ն, - լսվեց Դոն Ժուանի ձայնը: Մարդիկ նրան այդ անունով էին կոչում՝ իր չափից դուրս կնամոլ լինելու հանգամանքով,- ճուտո ջան, մի  քառատող բանաստեղծություն գրի վռազ, վաղը հանդիպում ունեմ՝ սիրայի՜ն:

- Բայց ես բանաստեղծություն գրող չեմ ու չեմ կարող:

- Ինչո՞ւ չես կարող, ճուտո՛: Կարող ե՜ս, կարո՛ղ ես: Կարծում ես չգիտեմ հա՞: Էն որ մեր բազմատիրաժում քո էդ տուպոյ պետի անունով բանաստեղծություններ ես տպում, կարծում ես մենք գլխի չե՞նք:

- Չեմ կարող, ասացի, սիրային բանաստեղծություն գրել, դեռ սիրահարված էլ չեմ որ գրեմ, դա սիրահարվածների գրելիք բանն է,- փորձեցի գլուխս ազատել խառը պատմություններից:

- Պատկերացրու՝ սիրահարված ես, ճուտո՜, պատկերացրու՝ խենթացել ես մեկի սիրուց ու չես կարող առանց նրա քնե՜լ, ապրել, աշխատե՜լ, հասկանո՞ւմ ես, ճուտո ջան, թե ինչ բան է սե՜րը, սիրահարված լինելը՜,  ճուտո՜… Ես հիմի այդ վիճակում եմ, վաղը այս ժամին պիտի դուրս գամ գնամ հանդիպեմ նրան, առաջին անգամ պիտի հանդիպե՜մ էս մեկի հետ: Հենց այնպես չեմ ուզում հանդիպած լինել, հասկանում ե՜ս, ախար… պոեզիա կա իմ մեջ, հասկացի… ուրիշներին ոչ մի խոսք, մեր մեջ թող մնա, եղա՞վ:

- Վահան Տերյանի բանաստեղծությունների գիրքը մեր գրադարանում էլ կա, վերցրեք մի քառատող անգիր սովորեք,- ասացի նրա խոսքը կտրելով,- իսկ ես կինոթատրոն պիտի վազեմ աղջիների համար տոմս առնելու:

- Էդ աղջիկները կյանքդ կուտեն, ճուտո՛, էսօր դրանց մի լսի: Համ էլ հայտնիների բանաստեղծություն ինձ պետք չի, պիտի էնպես գրես, որ հենց իմանան՝ ես եմ գրել: Մի բան արա, չխայտառակվեմ: Մինչև վաղը ժամանակ ունես, ճուտո՛:

- Վաղն էլ թատրոնի տոմսերի հետևից պիտի վազեմ՝ «Պեպո»-ի…

- Ֆլեյտայի, հոբոյի և թավջութակի տրիոն,- հայտարարեց ռադիոն:

Վերջը, լսափողը ցած դրեցի ու դուրս եկա սենյակից: Գիտեի, որ սրանից պրծում չունեմ, գլխացավանքից շուտ ազատվելու համար գնացի գրադարան:

- Լուսիկ տոտա, Վահան Տերյանի քնարական բանաստեղծությունների գիրքն եմ ուզում,– ասացի:

- Ի՞նչ է պատահել, ճուտո ջան, սիրահարվել ե՞ս,- ժպտում է:

- Ես չէ, մեկը ձեռից գնում է:

- Ո՞վ, կադրերի բաժնի նոր աղջիկը՞:

- Չէ, պլանբաժնից մեկը:

- Ի՜, էդ բաժնում թոռնատեր կանայք են բոլորը: Էդ ո՞ր մեկն է ձեռից գնում:

- Հետո կասեմ: Գիրքը տվեք, Լուսիկ տոտա՜,- ասացի,- շո՛ւտ միայն, խնդրում եմ: Կուշանամ, պիտի գնամ դեռ աղջիկների համար «Սև կակաչ» կինոյի տոմսեր առնեմ:

Գիրքը թևատակս խցկեցի ու սլացա դեպի «Հայրենիք» կինոթատրոն: Երբ տոմսերը գնեցի ու հետ վերադարձա, ընդմիջման ժամը վերջանալու վրա էր:

Աղջիկներն իմ բաժին ուտելիքը առանձնացրել, մի կողմ էին դրել: Ես տոմսերը դրեցի սեղանին ու անցա իմ ուտելիքին:

- Քեզ ինչո՞ւ տոմս չես առել,- ասաց աղջիկներից մեկը, որը տոմսերն էր իր պայուսակի մեջ տեղավորում:

- Ես բանաստեղծություն պիտի գրեմ, չեմ կարող կինո գնալ ձեզ հետ,- ասացի, - պատվեր ունեմ:

- Տոմսի հերթում ես ծանոթացե՞լ:

- Հերթում աղջիկներ չկային, բոլորը ինձ պես տղաներ էին:

- Հա՞, էդ ո՞նց հասկանանք, իսկ բանաստեղծությունդ ո՞ւմ համար ես գրում՝ տոմսավաճառի՞:

- Հա՛, տոմսավաճառի, որ առանց հերթ սպասարկի, հերթում չմնամ:

- Էդքան թունդ ես սիրահարվե՞լ:

- Ուշաթափվելու չափ:

- Մեզ ե՞րբ ես բանաստեղծելու,- ասաց աղջիկներից ամենատարեցը: Ձեռքից գնում ենք արդեն: Ժամանակն էր՝ գնալու ամեն մեկն իր գործին, բոլորը համարյա միասին փռթկացնելով դուրս եկան իմ սենյակից: Երբ մենակ մնացի, բացեցի պոետի գիրքը և սկսեցի մի հարմար բանաստեղծություն փնտրել Դոն Ժուանի գլխին օյին խաղալու համար: Վերջապես իմ հավանած մի սիրային բանաստեղծության վրա կանգ առա, վերջից հինգ տող արտագրեցի ու տարա էդ պլանբաժնի պետ Դոն Ժուանին: Նա շատ ուշադիր մտքում մի քանի անգամ կարդաց, ապա նայեց աչքերիս մեջ մի այնպիսի երջանիկ մարդու հայացքով, օտարության մեջ դեգերողի, որ հանդիպել էր իր փրկչին:  

Նա տեղից բարձրացավ ու սկսեց ինձ լսելի ձայնով կարդալ:

            Ե՛վ սիրում եմ քեզ, և քեզ չգիտեմ:

            Փակ են քո սրտի հեռուներն իմ դեմ,

            Քո աչքերի դեմ իմ աչքերը՝ կույր.

            Քո հոգու վրա կա մի վարագույր,

     - Ո՞վ ես դու, ո՞վ ես,- բնավ չգիտեմ…

- Ի՜նչ հրաշալի տողեր ես գրել, ճուտո ջան, իսկական բանաստեղծի գրած: Մենակ չգիտեմ, կհավատա՞, որ ես եմ էս տողերը գրել:

Ես նրան թողեցի Մեծ պոետի տողերի հետ ու դուրս եկա սենյակից:

Հաջորդ օրը պիտի գնայի թատրոնի տոմսեր գնելու՝ «Պեպո» ներկայացման համար:

Արդեն պատրաստվում էի ընդմիջումից մի կես ժամ շուտ դուրս գալ, երբ սեղանիս վրայի հեռախոսը զնգաց: Դոն Ժուանի ահաբեկված ձայնն էր:

- Ադրիանո Չելենտանո, - հայտարարեց ռադիոն:

- Ճուտո ջան, ո՛չ մի կինոյի տոմս, ո՛չ մի թատրոն, ո՛չ մի մարոժնի բերելու գնալ չկա էսօր, ո՛չ մի տեղ՝ հասկացա՞ր: Շո՛ւտ արի իմ մոտ՝ խնդրում եմ:

Գնացի: Նա իրոք ահաբեկված մարդու տեսք ուներ ու կարծես շփոթված էր  ինչ-որ բանից:

- Ճուտո ջան, դու պիտի ինձ փրկես,- ասաց շշուկով,- միշտ բախտորոշ պահերին ինձ հետ մի բան էնպես չի դասավորվում: Ժենիկը՝ կինս, գիտես իրեն, նոր զանգեց ասաց, որ գործի տեղը կոշիկի կրունկն է պոկվել, շուտ պիտի գնամ կոշիկը տանեմ սարքելու, հասկանո՞ւմ ես: Նա խոսում էր, միաժամանակ ինչ-որ թղթեր էր գրասեղանի վրա տնտղում, նաև կարդում, մակագրում, ստորագրում, մի կողմ դնում, այսպես ասած, ձեռի հետ ուրիշ հարցեր էլ էր լուծում:

- Որ գնացել տեսել եմ սուտ տեղն է ինձ կանչել է՜…  Ապա, ծոցագրպանից հանեց մի թուղթ, ցույց տվեց ինձ, որտեղ բանաստեղծության տողերն էին արտագրված իր ձեռագրով ու մի երեքանոց:

- Ուրեմն, պայմանավորվել ենք Լենինի հրապարակին կպած գրախանութի դռան առաջ հանդիպել: Բաց ֆիալետովի կոստյումչիկ կլինի հագին, իսկ վզին՝ երկնագույն շարֆ, մազերը՝ շեկ ու գանգուր: Անունը՝ Նառա, չմոռանա՛ս: Երեք ռուբլին էլ վերցրու, մի ռուբլին տաքսիով գնալ-գալուն, երկուսը՝ մառոժնի կառնես կհյուրասիրես: Եղա՞վ, ճուտո ջան: Զանգեցին ինչ-որ բանի համար, վերցրեց լսափողը և անմիջապես հոնքերը կիտվեցին քթարմատի վերևում: Նա լսեց միայն, ոչ մի խոսք չասաց ու լսափողը ցած դրեց:

- Խնդրեմ, եղածը իբրև քիչ էր, մի գլխացավ էլ ավելացավ,- ասաց նա հառաչելով: -Դե, իսկ բանաստեղծության այս տողերն իմ անունից փոխանցիր իրեն, իմ ձեռագրով արտագրել եմ ու ստորագրել: Ասաց, խնամքով ծալեց բանաստեղծությունը, երեքանոցի հետ դրեց ծրարի մեջ ու մեկնեց ինձ:

- Իմ չգնալու համար մի լավ պատճառ կհորինես: Դա դու կարող ես,- ասաց, բարձրացավ տեղից, շրջանցեց գրասեղանը, մոտեցավ դռանը, բացեց  դուռը ու ինձ հրեց առաջ: - Թռի՜:      

Ես մի քիչ ուշ տեղ հասա: Սունդուկյան թատրոնի տոմսարկղի մոտ թեթև հերթ էր: Տոմսերն առա, ու մինչև ոտքով տեղ կհասնեի, արդեն ուշացել էի պայմանավորված ժամից: Հեռվից նկատեցի այդ կնոջը, որին պիտի հանդիպեի: Աբովյան փողոցն էր, անցուդարձ անողներ, մեքենաների աղմուկ, պաղպաղակ վաճառողներ և այլ բաներ: Ասֆալտը հալվում էր, կանանց կրունկները խրվում էին ձյութի մեջ: Նա հետ ու առաջ էր քայլում մայթի ստվերոտ կողմով ու եզրաքարերի վրայով: Սպասեցի մինչև նա հակառակ կողմ կգնար, հետ կշրջվեր և նորից ետ կգար դեպի իմ կողմը, որ նոր մոտենայի:

Մինչ նա դեպի ինձ էր գալիս, սկսեցի տնտղել: Չորուկ, սուր քթով, ճաղար աչքերով ու բարակ կարմիր ներկած շրթունքներով, միջին տարիքը վաղուց անցած մի կին էր: Երբ արդեն շատ մոտ էր, քայլ արեցի դեպի իրեն, բարևեցի ու հարցրի.

- Ներողություն, Նառան դո՞ւք եք:

- Այո, ես եմ տղա ջան, իսկ դուք ո՞վ եք,- ասաց նա՝ բարակ հոնքի մեկը թեթևակի վեր բարձրացնելով: Ապա քիչ ծուռ ժպտաց, դրանից իր բարակ շրթունքները ավելի բարակեցին, դարձան կարմիր գույնի մի ծուռ գիծ՝ քթի ու ծնոտի արանքում: Բավական էր նայել նրա այդ ժպտացող, չախկալ աչքերին և կտեսնեիր այն աղերսը, որ եկել էր ժամադրության՝ ակնկալելով ուրախություն, թեկուզ մի փոքր, մի չնչին բերկրանքի համար, բայց ահա իր դեմ մի նորածիլ բեղերով պատանյակ էր:

- Դե, ինչպես ասեմ,- ասացի քիչ վարանելով,- լուր եմ բերել ձեզ՝ նամակ:

- Եվ ինչ լո՞ւր,- ասաց խորամանկ ժպտալով:

- Մարդ չգիտի, թե ինչ կպատահի իր հետ և այն էլ իր համար ճակատագրական պահերին,- ասացի,- բնական, տեխնածին աղետները չհաշված: Հասկանո՞ւմ եք… կան նաև այլ պատճառներ, որոնք պակաս աղետալի չեն լինում մարդկանց բախտորոշ պահերին… Նա չթողեց, որ վերջացնեմ անհեթեթ բացատրությունս:

- Հետո՞:

Նա մի ոտքից մյուսին անցավ, բարակ հոնքերը թեթևակի կիտեց, շրթունքները հավաքեց իրար և նմանվեց խճճված թելի, ապա կիսախուփ աչքերը հառեց վրաս:

Ես սկսեցի նրանից, թե ինչ կարևոր մի պաշտոնյա է մարդը, և ում հետ է նա գործ ունենում, ասացի.

- Նա հենց երևի ձեզ հետ հանդիպելու համար էր պատրաստվում դուրս գալ, երբ կենտկոմից զանգահարեցին ու ասացին, որ շտապ պիտի Մոսկվա թռչի ինչ-որ փորձի փոխանակման խորհրդակցությանը մասնակցելու համար, և ինքնաթիռն էլ իրեն է սպասում: Խնդրեց ինձ՝  հաղորդեմ ձեզ, որ ներողություն է խնդրում անձամբ չհանդիպելու համար: Նաև խնդրեց այս ծրարը հանձնել ձեզ,- ասացի ու ծրարը մեկնեցի իրեն:

- Հիմա նա օդո՞ւմ է, հա՛: Հապա մի տեսնեմ: Ինչպիսի տառապանքի խոսքեր կլինեն գրված,- ասաց և վերցրեց ծրարն ու հանդիսավորությամբ սկսեց բացել, ապա նույն հանդիսավորությամբ դուրս բերեց ծրարի միջի թուղթը, բացեց ու պահեց աչքերի առաջ: Լուռ կարդաց, ապա թղթի վրայից, իր ժպտացող ճաղար աչքերով նայեց ինձ:

- Դու մեկ ուրիշին էլի ծրար տարել ե՞ս:

- Ոչ

- Ուրեմն, մեկ ուրիշն էլ երևի այս բանաստեղծության առաջին մասն է կարդում հենց  հիմա կամ արդեն կարդացել է, ո՞վ գիտի, իսկ ինձ այս բանաստեղծության սկզբի տողերն են ավելի շատ դուր գալիս:

            Քո աչքերի դեմ իմ աչքերը՝ կույր,

            Կա քո հոգու մեջ անթափանց մի մութ,

            Քո մութ հայացքում կա մի քնքուշ սուտ՝

            Քեզ միշտ թաքցնող մի նուրբ վարագույր…

            Փակ են քո սրտի հեռուներն իմ դեմ,

            Հավետ քեզ կապված՝ քեզ օտար եմ ես.

            Երբ խենթ խնդությամբ փայփայում եմ քեզ…

Նա արտասանեց բանաստեղծությունը մինչև վերջ, ապա գրվածը հետ ծալեց, հանդիսավորությամբ այն նորից դրեց  ծրարի մեջ, ապա իր չորուկ երկու մատների արանքում բռնած ծրարի միջից դուրս հանեց երեքանոցը, օդի մեջ խաղացնելով  նայեց ինձ:

- Իսկ սա՞ էլ ինձ համար է: Նա իր բարակ հոքերից մեկը վեր քաշեց, շրթունքները նորից խճճեց, ճաղար աչքերը հարցական հառեց վրաս: Չգիտեի ինչ պատասխանել, երևի դրանից սկսեցի քրտնել: Միայն ուսերս անորոշ թոթվեցի:

- Լա՛վ,- ասաց նա, երեքանոցը հետ դրեց ծրարի մեջ ու մեկնեց ինձ: - Դու գիտե՞ս, թե ո՞ւմ գրած տողերն են:

- Կարծում եմ, ինքը գրած կլինի,- ասացի:

- Վահան Տերյանի բանաստեղծությունն է: Նրա քնարական լավագույն բանաստեղծություններից մեկն է, շատ եմ սիրում այս բանաստեղծությունը: - Ձեր պե՞տն է ինքը:

- Կարելի է այդպես համարել,- ասացի:

- Ուրեմն, տղա ջան, ասեք ձեր պետին, որ գրագողությամբ թող չզբաղվի, ի՞նչ է, գլխի մեջ մի միտք չկա՞ր ինձ գրելու,- ասաց սիրալիր ժպտալով: Երեքանոցի մասին ոչինչ չասաց: Չորուկ մատները օդում արտահայտիչ խաղացնելով ցտեսություն ասաց  ու հանդիսավորությամբ քայլեց Աբովյան փողոցն ի վեր:

1972 թ.