Խաչատուր Ալմազյանի հետ ծանոթացա 2010 թվականին` հեռախոսով, երբ ճշտում էի Էմիր Կուստուրիցայի  Հայաստան առաջին այցելության մանրամասները: Աշխարհահռչակ կինոռեժիսորին Հայաստանի մասին պատմել, հայ ժողովրդի հանդեպ համակրանքով է լցրել հենց  ինքը Խաչատուրը: Նրանց ընկերությունը երկար պատմություն ունի: Ընդհանրապես Ալմազյանն իր տեսակով, իր մարդկային նկարագրով, իր էքսցենտրիկ խառնվածքով, իր հարուստ կենսագրությամբ  երկար պատմություն է: Մի քանի հեռախոսազրույցից արդեն պարզ էր, որ գործ ունեմ շատ պատրաստված, սեփական արժեքն իմացող, գործից հասկացող և, որ ամենակարևորն է` գործից չվախեցող մարդու հետ:

Այստեղ զարմանալին այն է, որ մարդն այդ երաժիշտ է, այն էլ ջութակահար: Անկեղծ ասած, մեր իրականության մեջ քիչ են պատահում կամ գրեթե չեն պատահում արվեստագետներ, որոնք ունակ են լուծել սեփական խնդիրները, կազմակերպել իրենց համերգները, զբաղվել պրոդյուսերական աշխատանքով և լինել տաղանդավոր ու շնորհաշատ իրենց  արվեստում: Հենց այդպիսին է Խաչատուր Ալմազյանը, որի կազմակերպչական ունակությունների  հետ ծանոթացա հեռախոսով, իսկ արվեստի հետ`քիչ ավելի ուշ:

«Անունս ոչինչ, բայց Հայաստան բառը ճիշտ պետք է ասեք»

Հանդիպումը տեղի ունեցավ Խորվաթիայի Դուբրովնիկ քաղաքում: Դուբրովնիկի սիմֆոնիկ նվագախմբի հրավերով Խաչատուրը մի համերգ ունեցավ ծովափնյա այդ չքնաղ քաղաքում, որտեղ խորվաթներին զարմացրեց ու հիացրեց  Արամ Խաչատրյանի Ջութակի կոնցերտի իր վիրտուոզ կատարմամբ: Մոտ երեք տասնամյակ Բրյուսելում բնակվող, Բելգիայի քաղաքացի Խաչատուր Ալմազյանը համերգին ներկայացնում էր Հայաստանը: Ազդագրերում, ծրագրերում, բուկլետներում, մամուլում  մեր երկրի անունը գրելը նրա համար սկզբունքային հարց է: «Յուրաքանչյուր երկրում, համերգի ժամանակ ինձ ներկայացնելիս, եթե անուն- ազգանունս ճիշտ չասեն, խնդիր չկա, քանի որ դժվար արտաբերվող է, բայց երկրիս անունը` Հայաստան, պահանջում եմ հստակ, պարզ և ճիշտ շեշտադրված առոգանությամբ»,- վստահեցնում է ջութակահարը:

Ավելի քան 20 տարի Եվրոպայի սրտում ապրող ու ստեղծագործող Խաչատուր Ալմազյանը  չնայած իր եվրոպական հագուկապին, հղկված շարժուձևին` միևնույն է հայ է իր ողջ  էությամբ: Ընդգծված հայկական դիմագծերով, խոշոր, արտահայտիչ աչքերով, արտիստիկ կեցվածքով այս երաժիշտը հայրենիքի հետ կապված է անքակտելիորեն ամուր: Եվրոպական ութ լեզուներով հաղորդակցվող Խաչատուրը խոսում է մաքուր հայերենով` չաղավաղելով իր մայրենին որևէ օտար բառով:   Եվ միշտ զարմանում է, թե ինչպես են մարդիկ երկու տարի դրսում ապրելով սկսում մոռանալ հայերեն բառերը:  «Այն ամենը ինչ կապված է հայրենիքիս, իմ տան, իմ ընկերների, իմ ազգի հետ ես չեմ պատկերացնում, որ երբևէ մոռանամ, շփոթեմ կամ չհիշեմ... Հիշում եմ ամեն մի մանրուք, յուրաքանչյուր հայկական մասնիկի հետ կապված եմ  բոլոր կապերով»: Խաչատուրի հետ զրուցելիս, անընդհատ այն զգացողությունն է, որ կողքիդ քո  համաքաղաքացին է, երևանցի այն տղան, որի խնդիրները, մտահոգություններն ու անհանգստությունները նույնն են ինչ-որ քոնը:

Խաչատուրը մանրամասնորեն հիշում է իր մանկությունը, իրենց բակը, Չայկովսկու անվան երաժշտական դպրոցը, Կոմիտասի անվան կոնսերվատորիան, որտեղ սովորել է Պետրոս Հայկազյանի և Վիլի Մոկացյանի դասարանում: «Ես Եվրոպա  մտա բաց ճակատով, ստացել էի փայլուն կրթություն Հայաստանում, ունեի կատարողական վարպետություն, ես խնդրողի կարգավիճակում երբեք չեմ եղել: Ես ընդունում եմ, որ զարգացել եմ Եվրոպայում, սակայն այնտեղ ես ոտք եմ դրել արդեն պատրաստի հիմքով ու հոգևոր պաշարով»:

Երբ գեղեցկուհիներն են լավ երաժիշտները

Խաչատուր Ալմազյանը հայաստանյան կրթությունը ստանալուց  հետո սովորել է Բրյուսելի Թագավորական կոնսերվատորիայում` Իգոր Օստրախի մոտ, Փարիզում` Էդուարդ Վուլֆսոնի, իսկ Նյու-Յորքում` Միշա Կեյլինի մոտ: Չնայած երիտասարդ իր տարիքին նա նվագել է շատ ու շատ հայտնի անունների հետ, եղել է այնպիսի աշխարհահռչակ նվագախմբերի մենակատարը, ինչպիսին են Բելգիական ռադիոյի սիմֆոնիկ, Շանհայի սիմֆոնիկ, Օնտարիոյի ֆիլհարմոնիկ, Մորավիան ֆիլհարմոնիկ նվագախմբերը, «Պրագայի վիրտուոզներ», «Ջենովայի մենակատարներ» և այլ խմբերը:  1997 թվականին Ալմազյանը Բելգիայի ռադիոյի և հեռուստատեսության մրցույթում գրավում է առաջին մրցանակը, այնուհետև պարբերաբար  ձայնագրվում  ռադիոյի և հեռուստատեսության համար, որոնք հեռարձակվում են Եվրոպայում, Ասիայում և Հյուսիսային Ամերիկայում:

Լինելով անհանգիստ, նախաձեռնող ու նորը փնտրող տեսակ Խաչատուր Ալմազյանը 2007 թվականին ստեղծում է իր սեփական նվագախումբը` "Almazian's Obsession"  անվանմամբ, որը հետագայում վերանվանում է "Almazian Symphony": Նվագախմբի տասնութ երաժիշտները աղջիկներ են, մեղմ ասած` գեղեցկուհիներ: «Երբ մրցույթ էի հայտարարել նվագախմբի երաժիշտների համար, լավ երաժիշտ լինելուց բացի կարևոր ու պարտադիր պայման էր գեղեցիկ արտաքինը: Ոչ ոք չէր հավատում, որ դա հնարավոր է, բոլորը կարծում էին , որ դրանք անհամատեղելի են»,-կեսկատակ-կեսլուրջ պատմում է Ալմազյանը: Նվագախմբի ոճն ու ուղղությունը նույնպես թարմ է ու նոր: Նրանց կատարմամբ դասական գործերը հնչում են միանգամայն նոր մեկնաբանությամբ ու հնչյունավորմամբ:

Կուստուրիցայի հինգ րոպեն ու վեցժամյա հանդիպումը

Ալմազյանի նվագախմբին գրեթե տասը տարի առաջ նկատել էր Էմիր Կուստուրիցան, հրավիրելով նրանց բացելու իր հեղինակած   Kustendorf 2008 կինոփառատոնը: Այստեղից էլ սկիզբ է առել նրանց բարեկամությունը: «Կան մարդիկ ում կարծիքն, անշուշտ, շատ կարևոր է: Կուստուրիցան ինձ համար բարոմետրի պես մի բան է, որը կարող է անաչառ դատել` նախագիծդ հաջողվել է, թե` ոչ: Մեր առաջին հանդիպմանը նախապես ինձ զգուշացրել էին, որ այն տևելու է ուղիղ հինգ րոպե և տեղեկացրել, որ եթե չհավանի նվագախումբը, ինքն անպայման քեզ դրա մասին կասի միանգամից: Հանդիպումը տևեց վեց ժամ, որին հաջորդեց փառատոնի հրավերն ու տեսահոլովակի նկարահանման առաջարկը»:

Մինչև 2010 թվականը Էմիր Կուստուրիցան հայ ժողովրդի մասին կարծիք կազմում է Խաչատուր Ալմազյանի հետ ընկերություն անելով: Իսկ 2010, ապա նաև 2015 թվականներին, Ալմազյանի նախաձեռնությամբ Կուստուրիցան իր "No Smoking" նվագախմբով համերգներ ու վարպետության դասեր ունեցավ Հայաստանում: 2016-ին նրանց բարեկամությունը և համագործակցությունը  նոր փուլ մտավ: Նախորդ տարի Կուստուրիցան ավարտեց իր հերթական  ֆիլմը:  «Ծիր Կաթնի ճանապահով» գեղարվեստական կինոնկարը մեզ`հայերիս համար կրկնակի սպասված է: Ֆիլմում նկարահանվել է  համաշխարհային հռչակ վայելող աստղային զույգը` Էմիր Կուստուրիցան ու Մոնիկա Բելուչին: Էպիզոդային իր դերասանական դեբյուտով այստեղ հանդես է գալիս նաև Խաչատուր Ալմազյանը: Սակայն, սա ամենը չէ, նրա ղեկավարած նվագախումբն է կատարում ֆիլմի երաժշտությունը, իսկ մենակատարը մեր մյուս տաղանդավոր հայրենակիցն է` թավջութակահար Նարեկ Հախնազարյանը: Սա այն դեպքն է, երբ ազգային ինքնագնահատականդ ամենաբարձր նիշն է փնտրում: Սա այն դեպքն է, երբ հպարտ ես ու երջանիկ, որ նման հայրենակիցներ ունես: Սա այն դեպքն է, երբ վստահ ես, որ սա դիպված չի, այլ հստակ ու կոնկրետ մի պատմություն, որը հաստատ շարունակվելու  է: