Անժելա Սահակյան
Անժելա Սահակյան

 

Անժելա

Սահակյանը

Փարիզում

ապրում է

ավելի քան

15 տարի:

 

Այդպես է

ստացվել:

 

Ծնվել է

Ղարաբաղում: 

Աշխատել է

հայկական

հեռուստատեսությունում,

գրքեր է

գրել,

ֆիլմեր

նկարահանել:

 

Այսօր

Փարիզի

հայկական

ռադիոյի

(AYP FM)

մեկնաբանն է,

«Արցախապատում»,

«Հայ մամուլի

տեսություն»

և «Բաց նամակ

ճշմարտության

պարտադրանքով»

հաղորդաշարերի

հեղինակը

և վարողը:

 

«Գործուղումս»

Ֆրանսիա

մի օր

կավարտվի

ու կվերադառնամ

տուն:

Հաստատ:

 

«Հոգին չի մեռնում...». ԱՆԺԵԼԱ ՍԱՀԱԿՅԱՆ

 

1988թ. դեկտեմբերի 7…

… Այդ պահին, իրենց ստեղծագործական ծաղկման շրջանում, փլատակների տակ մնացին նաև Պատվական Ղուկասյանը, Վարդգես Մովսիսյանը, Տանյա Հովհաննիսյանը, Արարատ Մկրտումյանը, Հայկանի Տոնոյանը:

Եթե առաջին երկուսի կյանքը «թերավարտ» ասենք, ինչպես ասում ենք Չարենցի, Սևակի, Մինասի, Գալշոյանի մասին, ապա վերջին երկուսին «թերավարտն» իսկ չի համապատասխանում. նրանք գրեթե չսկսած հեռացան կյանքից:

Մատաղահաս Հայկանի Տոնոյանն այսպես է գրել.

«...Այդ ես եմ գալիս՝

Ձեռքիս նռնենու ճյուղեր,

Ես, որ քեզ համար բոց աչքերով

Վահագն եմ մի օր ծնելու»:

«Բարձրից եմ նայում ուրիշ շուրթերի,

Մինչդեռ ամեն վայրկյան կարող եմ

Մեռնել համբուրվելու տենչից…»:

Այս գեղեցիկ, մաքուր զգացողություններն այդպես էլ մնացին թղթի վրա: Նա ոչ միայն չհասցրեց բոց աչքերով Վահագ ծնել, չհասցրեց անգամ իր առաջին գիրքը «ծնել»: 19 տարեկան անմիջական, հպարտ աղջիկ էր, երազում էր ընդունվել համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետ:

Տաղանդի արտասովոր բնույթը, ծննդյան գաղտնիքը և ազդեցության տարօրինակ ուժը բազմապիսի զգացումներ էին առաջացրել Արարատ Մկրտումյանի հոգում.

«...Ես քոնն եմ, կյանք,

Ինչ-որ տեղ, անշուշտ

Իմ պարտությունը՝ քո հաղթանակն է

Իմ տխրությունը՝ խնդությունը քո

Եվ հեռացումն իմ՝ քո վերադարձը…»:

Արարատ Մկրտումյանն էլ չգիտեր, որ իր հեռացումը մոտ է…

Արցախյան շարժման ակտիվ մասնակիցներից էր և երազում էր Արցախն ու Հայաստանը «միացած» տեսնել: Մի առիթով գրել է. «Եվ այսպես, երեսունն էլ անցանք: Կարծես առանձնապես տարիք չէ, կարծես «ամեն ինչ դեռ առջևում է», իսկ ետևում… գրողը տանի, ախր ինքս արդեն վախենում եմ ետ նայել՝ ինչքան բան չարվեց…»:

Այդ օրն ինձ համար հանկարծ պարզվեց մի բան. այսուհետ առնվազն անբարոյական պիտի լինել՝ մեր ժողովրդի համար վատ գրելու, վատ աշխատելու, վատ գործելու համար:

Տարիներ առաջ, 1989 թվականի դեկտեմբերի 7-ին, Հայկական  հեռուստատեսությամբ եթեր տրվեց իմ «Հոգին չի մեռնում» տեսաֆիլմը, որտեղ բանաստեղծ Նորայր Բաղդասարյանն (ով, ավաղ, հիմա մեզ հետ չէ: Նա էլ իր ստեղծագործական ծաղկուն շրջանում զոհվեց ավտովթարից) իր սրտի ջերմ խոսքերը պետք է ասեր երկրաշարժից զոհված իր գրչակից ընկերների մասին, սակայն, ինչ-ինչ պատճառներով նկարահանման օրը նա ստուդիա չեկավ, և այդպես էլ իր խոսքը մնաց թղթի վրա.

Իսկ նա ասելու էր. «Ուզում եմ խոսքս սկսել Հայկանի Տոնոյանից. ազնիվ, խանդավառ, բարի աղջիկ էր, ձգտում էր բարձրագույն կրթություն ստանալ: Գրում էր լիրիկական նուրբ բանաստեղծություններ, պաշտում էր Հովհաննես Շիրազին: Երբ Մոսկվա էի մեկնում ուսանելու, վերջին պահին ինձ նվիրեց Շիրազի լուսանկարը՝ Շիրազի  մակագրությամբ. «Վերցրու,-ասաց,- Մոսկվայի քո ցուրտ սենյակը կջերմացնի»: Այդ պահին ոչ ոք չէր կարող գուշակել, որ դա մեր վերջին հանդիպումն էր…

Տանյա Հովհաննիսյանին ճանաչում եմ համալսարանից: Անչափ վատ էր ապրում, բայց սիրում էր կարդալ, հատկապես պոեզիա: Տանել չէր կարողանում տգետներին, գլուխգովան գրողներին: Սիրահարվում էր խելագարվելու չափ, երեխայի պես ուրախանում էր, խռովում և անմիջապես հաշտվում երեխայի պես: Անչափ բարի էր, ներող, հպարտ: Տանյայի մեկ սենյականոց բնակարանը Լենինականում իսկական գրական «Վերնատուն» էր: Հավաքվում էին այնտեղ ու տաք բանավիճում: Ցածր աշխատավարձ էր ստանում: Միշտ արտասանում էր.

«...Չունի պարսից արքան

Այնքան գանձ ու խնդում,

Որքան պոետն անտուն… »։

Պատվական Ղուկասյանն էլ բարի, համեստ մարդ էր: Սկսնակների մի փոքր հաջողության համար սրտանց ուրախանում էր: Ուրիշների վատ արարքների համար ինքն էր ամաչում: Մահացավ իր առանձնասենյակում, գրամեքենայի վրա նոր պատմվածք մեքենագրելիս:

Վարդգես Մովսիսյանը նույնպես դժվար կյանքով էր ապրում: Իր համեստությամբ և ազնվությամբ չափազանց նման էր Պատվական Ղուկասյանին, միայն մի տարբերությամբ, որ անչափ կատակասեր էր, գիտեր Գյումրիի բոլոր անեկդոտներն ու ծիծաղաշարժ պատմությունները:  Զոհվեց է իր բնակարանում, փոքրիկ թոռնիկների հետ:

«Ափսոս… հազար ափսոս

Հոգին չի մեռնում, արարչագործ հոգին…»

Այդ համոզմունքն է մեզ պարտավորեցնում ապրել ու մեր սրտերում ապրեցնել երկրաշարժի բոլոր զոհերին…

 

Անժելա Սահակյան

գործընկերներ

webtv.am

ՄԻՇՏ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՀԵՏ

zham.ru

ЖАМ-ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿ

http://www.greentravel.am/en

ՃԱՆԱՉԻՐ ԿԱՆԱՉ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ, ԱՊՐԻՐ ԵՐԿԱՐ

mmlegal.am

ՄԵՆՔ ԳԻՏԵՆՔ ՁԵՐ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ