Ութսունական թվականների վերջերին, երբ  Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան լեգենդար դրամատիկական թատրոնի սիրված ու հայտնի դերասան Լևոն Շարաֆյանի հետ «պռոսպեկտի» բանուկ մայթի «Արգիշտի» սրճարանի հարևանությամբ գտնվող նրանց բնակարանում զրուցում էինք Լևոնի շեքսպիրյան հրաշալի դերերից, թատրոնից, կինոյից, ծրագրերից, ես չէի կարող ենթադրել, որ մի օր նաև նրա որդու հետ ենք զրուցելու՝ այն էլ համաշխարհային նորաձևության զարգացումների, կինոյի զգեստների ձևավորումների համաշխարհային տենդենցների, Փարաջանովի ու կյանքի շուրջ, մանավանդ, որ նրա որդին այդ օրերին դեռ չէր ծնվել, կամ մեկ-երկու տարեկան էր ընդամենը:

Եվ ահա տարիներ անց, երբ չկա «պռոսպեկտի» բանուկ մայթի «Արգիշտի» սրճարանը, Լևոն Շարաֆյանն ապրում է Միացյալ նահանգներում, շեքսպիրյան դերերն էլ առանձնապես գերադասելի չեն Երևանում, մենք Երևան-Լոս Անջելես հեռավորության մեջ զրուցում ենք նորաձևության ու զգեստի ձևավորման համաշխարհային շուկայում լուրջ նվաճումներ արձանագրած երևանցի հայ Միքայել Շարաֆյանի հետ՝ պարզ, համակրելի, անմիջական մի երիտասարդ:

Այո, տարիներն անցնելու, իսկ երեխաները՝ մեծանալու հատկություն ունեն: 

Լևոն Շարաֆյանն այս զրույցից տեղյակ չէր, բայց հիանալու հերթական առիթը կունենա, վստահաբար: 

-Միքայել, որոնք ե՞ն այն հիմնական տենդենցները, ուղղությունները, որ այսօր իշխում են դիզայնի, հագուստի մոդելավորման աշխարհում: Ովքեր ե՞ն հիմնական խաղացողները:

-Այսօր Մեդիան է մեծ դեր խաղում դիզայնին, այդ թվում հատկապես նորաձևությանն ուղղություն տալու հարցում: Մամուլի հետ չշփոթենք Մեդիա ասվածը: Ընդհանրապես, յուրաքանչյուր փոփոխություն կամ հեղափոխություն նորաձևության մեջ մեծ դեր է խաղացել, նաև՝ այն պատմական իրադարձությունների առումով, որոնք լուրջ ազդեցություն են թողել մարդկության զարգացման կոնտեքստում, որովհետև՝ որպես բողոք, մարդիկ  անդրադարձ են արել իրենց հագուկապի մեջ:

-Հետաքրքիր էր: Իսկ կա՞ն արդյոք տրենդային գաղափարներ, ուղղություններ, որոնք դոմինանտ են:

 -Պետք է դիտարկենք, թե հագուստի ձևավորումը կինոյի, թատրոնի՝ այսինքն էկրանի կամ բեմի համար, ի՞նչ փոփոխություններ է կրել ժամանակի ընթացքում, ի՞նչն է այսօր ամենահիմնականն այդ ոլորտում: Տեխնոլոգիական զարգացումների շնորհիվ, իհարկե, զարգացել են նաև զգեստներ ստեղծելու միջոցները: Այսօր դիզայները հնարավորություն ունի պատկերը տպելու իր ուզած կտորի վրա, 3D ձևաչափով մոդելավորելու, տպելու հագուստի էլեմենտները, այդ թվում՝ կոճակները, գոտու ամրակը, պատկերացրած զենքն ու զրահը և շատ-շատ ուրիշ բաներ: Այսօր նույնիսկ հնարավորություն կա մեծ պատկերներ ասեղնագործելու ավելի քան 12 գույնով: Այս ամենը ստեղծագործողին տալիս է իր մտահղացումներն իրականացնելու մեծ ազատություն: Մենք ապրում ենք տեխնոլոգիական դարում  ու պետք է «համակերպվենք» այդ մտքի հետ՝ պարտադիր տիրապետելով այս կամ այն ծրագրերից օգտվելու հմտություններին, որոնք կարող են օգնել մասնագիտությանը և շատ արագ ստեղծել այն, ինչի համար առաջներում շաբաթներ կամ ամիսներ կպահանջվեր:

Իհարկե, այս ամենին զուգահեռ չպետք է մոռանանք, որ առանց մարդու շնորհի և տաղանդի ոչ մի համակարգչային ծրագիր չի կարող ստեղծել այդ ամենը: Համակարգիչն ընդամենը գործիք է՝ աջակցելու և օգնելու նկարչին ստեղծագործական պրոցեսի ընթացքում:

Իսկ հագուստի ձևավորողի մասնագիտության գաղափարախոսությունը մնում է անփոփոխ` համագործակցել ռեժիսորի հետ, աջակցել նրան՝ իրականություն դարձնելու նրա կամ դրամատուրգիայի հեղինակի ստեղծած կերպարները՝ տեքստից մինչև էկրան կամ բեմ:

-Սա առանձին մասնագիտություն է՞, թե կարելի է դիտարկել նորաձևության մեջ: Որոնք ե՞ն հիմնական տարբերությունները:

-Նշեմ, որ ես երկու կրթություն ունեմ. Fashion Design և Costume Design եմ սովորել ԱՄՆ-ի Դիզայնի և ապրանքագիտության նորաձևության ինստիտուտում (Fashion Institute of Design and Merchandising): Ինչպես կարելի է սահմանազատե՞լ նորաձևությունը զգեստների նկարչի աշխատանքից: Իրականում, այո, այս երկու մասնագիտությունները տարբեր մասնագիտություններ են, բայց քայլում են կողք-կողքի ու շատ ժամանակ միմյանցից ոգեշնչվելով: Անցյալի նորաձևությունը միշտ վերադառնում է, բերելով իր հետ էլեմենտներ, որոնք դառնում են նորաձև:  Նորը, դա հաճախ, այո, հնից եկած նորն է: Այսօր մենք ապրում ենք մի դարաշրջանում, որ կինը հանգիստ կարող է հագնել 20-ական կամ 30-ական թվականների երեկոյան զգեստներ ու նորաձև երևալ:

Լինելով զգեստների նկարիչ դիզայներ, ես կարողանում եմ վերարտադրել տարբեր դարաշրջանների նորաձևությունը, այդ թվում և՝ մեր ժամանակինը, ըստ դրամատուրգիայի պահանջի: Զգեստների նկարիչ ձևավորողի խնդիրն է կերտել իրական ու ոչ իրական կերպարներ, ստեղծել տրամադրություն գույների ու կտրվածքների միջոցով: Օրինակ, կան հագուստներ, որ պետք է հնացնել, արյունոտել,  կամ այն կարգի մաշեցնել, որ հնդիսատեսին թվա, թե կերպարն իրականում հնամաշ հագուստ է հագել և այլն:

-Որտեղ է՞ այսօր դիզայնի հայրենիքը՝ ԱՄՆ-ո՞ւմ, Եվրոպայո՞ւմ, թե...:

-Ընդունված է որպես դիզայնի հայրենիք ընկալել Ֆրանսիան, Իտալիան, բայց իմ կարծիքով դիզայնը հայրենիք չունի: Մարդը կարող է ստեղծագործ լինել աշխարհի յուրաքանչյուր վայրում:

-Որն է՞ քո հաջողությունների գաղտնիքը, բանաձևը: Կրթությո՞ւնը, տաղա՞նդը, թե մեկ այլ բան:

-Հայ երիտասարդը մտնում է համաշխարհային շուկա ու էական նվաճումներ է արձանագրում. իհարկե, կրթությունը և տաղանդը կարևոր են, բայց կարևոր է նաև  ընտրածդ ոլորտում ակտիվ լինելը, տարբեր արվեստագետների հետ ծանոթությունների ստեղծումը, մասնակցությունդ տարբեր միջոցառումների և իհարկե, կամավոր աշխատանքների: Իմ կյանքի նշանաբանն է. միշտ նստիր առաջին կարգում:

-Արդյոք Հայաստանը կարող է՞ էական ձեռքբերումներ ունենալ այդ ոլորտում և ըստ Ձեզ, ի՞նչ է հարկավոր անել դրա համար:

-Ժամանակին, նախքան Խորհրդային Հայաստանի փլուզումը, այս մասնագիտությունը Հայաստանում շատ զարգացած էր թե կինոյում, թե թատրոնում ու շատ կարևորվում էր: Մասնագիտական մոտեցում է հարկավոր առաջինը: Յուրաքանչյուր նախագիծ իրականացնելիս, այդ թվում և՝ հեռուստասերիալներ, հարկավոր է հատուկ բյուջե նախատեսել նաև հագուստի ձևավորման համար: Հատկապես հայկական հեռուստասերիալներում տեսնում եմ կոպիտ սխալներ, օրինակ, երբ բոլոր դերակատաները նույն գույնի մեջ են, հագուստի գույնը խառնվում է կահույքի կամ պատերի գույնի հետ ու շատ-շատ ուրիշ սխալներ: Դերասանը պարտավոր չէ տրամադրել իր հագուստը: Դա ավելորդ մտահոգություն է և ազդում է դերասանի խաղի վրա: Հարկավոր է ունենալ զգեստների ձևավորող ոչ միայն պատմական, այլ նաև ժամանակակից ֆիլմերի համար և այլն:

-Արդյոք տեղյակ ե՞ք, թե որոնք են այն հանգամանքները, որ խանգարում են Հայաստանին նվաճումներ ունենալ. կրթական համակարգի տարբերություննե՞րը, մտածողություննե՞րը, մոտեցումնե՞րը, թե փողը:

-Իմ կարծիքով խանգարիչ հանգամանքը նրանում է, որ միմյանց չեն թողնում առաջ գնալ ու մինչև 40 տարեկան արվեստագետին «երիտասարդ»-ի պիտակ են տալիս: Այդ բառը թույլ չի տալիս արվեստագետին առաջ գնալ, իսկ ավագ սերունդը փակում է ուղին, փոխարենը վերցնելու իր հովանու տակ ու սնելու իր գիտելիքներով: Իհարկե, ոչ բոլորի մասին է խոսքը, բայց, ցավոք, մեծամասամբ այդպես է: Հայերի նոր սերնդի  մեջ կան շատ տաղանդաշատ արվեստագետներ, որոնք չտեսնելով ապագա Հայաստանում, ցավոք, գաղթում են օտար երկրներ, իսկ հետո երբ վերադառնում են, նրանց ընդունում են ինչպես ազգի հերոսների՝ անտեսելով նրանց, ովքեր մնացել են:

-Երազել ե՞ք կամ մտածել ե՞ք, որևէ նախագիծ իրականացնել Հայաստանում կամ համագործակցել:

-Իհարկե մտածել եմ համագործակցելու մասին, բայց առաջարկներ չեմ ստացել:

-Ո՞վ է Միքայել Շարաֆյանը, ինչպե՞ս է ապրում, ինչպե՞ս է վերաբերվում կյանքին, գործին, ժամանակին, ի՞նչ է երազում:

-Ծնվել եմ Երևանում, արվեստագետների ընտանիքում: Հայրս դերասան Լևոն Շարաֆյանն է, մայրս՝ Ռուզան Մուրադյանը, Երևանի Օպերայի և Բալետի թատրոնի բալետի կոնցերտմայստեր: Կյանքիս առաջին 15 տարին անցկացրել եմ Հայաստանում:Հիշում եմ մութը, ցուրտը: Մինչև յոթերորդ դասարան սովորել եմ Չարենցի դպրոցում, երկու տարի էլ՝ Հակոբ Կոջոյանի անվան նորաստեղծ կրթահամալիրում: Մինչև այդ, տասը տարեկանից այցելել եմ Կոջոյանի նկարչական դպրոց, բայց իմ սերը դեպի նկարչությունը եղել է շատ վաղ հասակից, նույնիսկ կարելի է ասել այնքան, ինչքան ինձ հիշում եմ: Քույրս պնդում է, որ ես 6 ամսեկան հասակում մատիտով երկու կլորակ եմ նկարել և ասել. «տու-տու»: Պարզվեց, որ այդպես էի անվանում մեքենաներին: 15 տարեկանում ընտանիքով տեղափոխվեցինք ԱՄՆ, բնակություն հաստատելով Լոս Անջելեսում: Այստեղ ավարտեցի ավագ դպրոց և համալսարան՝ արդեն մասնագիտանալով իմ գործնեության ոլորտում:

Արդեն մոտ տասը տարի է, ինչ աշխատում եմ իմ մասնագիտությամբ, որպես ֆիլմի զգեստների նկարիչ դիզայներ: Տարիների ընթացքում արժանացել եմ տարբեր կարևոր մրցանակների, այդ թվում և «Disasteroid» տեսահոլովակի համար «Los Angeles Cinema Festival of Hollywood» կինոփառատոնում ստացել եմ «Լավագույն Զգեստների դիզայն» (Best Costume Design) մրցանակը: Վերջերս էլ «2016 թվականի լավագույն զգեստների դիզայներ»  ճանաչվեցի ըստ topteny.com-ի:  2016-ի աշխարհի 10 լավագույնների մեջ լինելը պարտավորեցնող է:

2014 թվականից ԱՄՆ-ի Զգեստների Դիզայներների Միության միակ հայ անդամն եմ: Ես համագործակցել եմ այնպիսի դերասանների հետ, ինչպիսիք են Օսկարակիր Շիրլի ՄաքԼէյնը, Էրիք Րոբերթսը, Էմի Ադամսը, Միթ Լոֆը, Էդուարդ Ֆուրլոնգը, Օլեգ Թաքթարովը, Զեմի Քենեդին, Անջելա Սարաֆյանը, Քեն Դավիթյանը, Մարքո Խանը և շատ ուրիշներ:

Իմ մասնագիտությունն իմ կյանքն է: Ես ապրում ու շնչում եմ այս գործով, մանավանդ, երբ տեսնում եմ իմ կերտած կերպարները մեծ էկրանին: Սիրում եմ այցելել օպերային թատրոն, նույնիսկ իմ մշտական տեղն ունեմ: Ազատ ժամանակս այցելում եմ թանգարաններ, թատրոններ, ճամփորդում եմ: Տարին մի քանի անգամ հրավերներ եմ ստանում մասթերքլասեր վարելու ԱՄՆ-ի տարբեր համալսարաններում:  Նաև Երևանից եմ ստանում՝ Կոջոյանի կրթահամալիրից, Ճարտարապետականից, մանկավարժականից, Գեղարվեստի ակադեմիայից:

Ինչ վերաբերվում է ընդհանրապես կյանքին, միայն մեկ բան կարող եմ ասել. մարդը պետք է միշտ բարին կամենա մարդկանց: Ես այդ սկզբունքով եմ ապրում:

-Ի՞նչ կփոխանցի Միքայել Շարաֆյանը բոլոր նրանց, ովքեր Հայաստանում ուզում են զբաղվել իր արվեստով:

-Զգեստների նկարիչ ձևավորողի մասնագիտությունը կապված է դերասանի հետ: Մեր բուն նպատակն է աջակցել դերասանին՝ մտնելու կերպարի մեջ նաև հագուստի միջոցով: Ավելացնեմ նաև, որ արվեստագետը, հատկապես այս մասնագիտության տերը, պետք է  մարդուն ընդունի իր բոլոր «թերություններով», հոգեբանական վիճակով,  սոցիալական իր կարգավիճակով: Մեր աշխատանքն է՝ այս կամ այն տեսակի մարդկանց վերարտադրել այս կամ այն կերպարանքի մեջ՝ իրենց ճիշտ հագուկապով: Ես խորհուրդ կտամ, որ ֆիլմ կամ ներկայացում դիտելիս ուշադրություն դարձնեն դիզայների լուծումներին՝ հասկանալու, թե ինչու է նա հենց այդ զգեստային կամ գունային որոշումը կայացրել: Արդյոք այն օգնո՞ւմ է կերպարին կամ պատմությանը, թե՝ հակառակը, խանգարում է: Շատ կարևոր է նաև կինոյի պատմությունն ուսումնասիրելը. այդ գիտելիքն օգտակար կարող է լինել ռեժիսորի հետ համագործակցելիս, քանի որ նրանք շատ ժամանակ օրինակներ են բերում այս կամ այն ֆիլմերից, որոնք ոգեշնչել են իրենց:

 -Ով է՞ Փարաջանովը Միքայելի համար: Գիտեմ, որ դասախոսություններ եք կարդում Փարաջանովի հետ կապված:  

-Կինոարվեստ և Սիմվոլիզմ. ինձ համար մեծն Փարաջանովն այս երկու սինթեզների միավորման ներկայացուցիչն է: Նշեմ, որ Փարաջանովի թանգարանն է այն առաջին թանգարանը, որը ես այցելել եմ: Հիշում եմ, երբ  մորաքույրս ինձ տարավ այնտեղ, ես չորս տարեկան էի: Հենց առաջին օրվանից նա ինձ ոգեշնչեց: Սկսած իր կոլաժներից մինչև գլխարկները: Դիտելով նրա ֆիլմերը, ես ավելի խորացա նրա ստեղծած աշխարհի մեջ: 2011-2012 թվականներին Կինոարվեստ և Սիմվոլիզմ եմ դասավանդել Los Angeles Film School-ում: Երբ առաջարկություն ստացա վարելու այս դասընթացը, ես անմիջապես օգտվեցի այդ առիթից՝ օտար ազգերին հայ մշակույթը ներկայացնել Փարաջանովի մեկնաբանությամբ: Իմ ընտրությունը եղավ «Նռան Գույնը» ֆիլմը: «Նռան Գույնը»՝ իր հարուստ տեսողական սիմվոլիզմով, որը Սայաթ Նովայի կյանքը պատմում է որպես այլաբանություն, ոչ իրական և ինչ որ չափով չափազանցրած, բայց՝ միաժամանակ օրգանական:

-Ինչպիսի՞ ընթացք ունի Միքայել Շարաֆյան դերասանի կարիերան և ընդհանրապես որն է՞ Միքայել Շարաֆյանի համար դոմինանտ: Ով է՞ իրեն համարում Միքայել Շարաֆյանը:

-2013-ին առաջարկ ստացա գլխավոր դերում նկարահանվելու գեղարվեստական ֆիլմում: Ֆիլմի անվանումն էր «Հարսնացուն Վեգասից»: Ես անﬕջապես հրաժարվեցի, այն պատճառով, որ դա իմ մասնագիտությունը չէր և շատ ոչ պրոֆեսիոնալ քայլ կլիներ իմ կողﬕց: Մոտ չորս ամիս ֆիլմի ռեժիսոր Արթուր Բաբայանը զանգահարում էր ինձ՝ չընկրկելով իր կարծիքից, որ կարող եմ խաղալ, քանի որ խաղարվեստն իմ գենի մեջ է: Ի զարամանս ինձ, ծնողներս կողմ եղան և խորհուրդ տվեցին ինձ փորձել: Նկարահանումները տևեցին երկու ամիս՝ Լոս Անջելեսում և Լաս Վեգասում: Ֆիլմի պրեﬕերան տեղի ունեցավ Երևանում, 2014-ին: Երևանում  փողոցների գովազդային վահանակներին իմ պատկերն էր՝ կերպարի մեջ: Իսկապես, աննախադեպ երևույթ էր իմ կյանքում, որ դժվար թե երբևիցէ կրկնվի: Դա մի զավշտական դեպք էր իմ ստեղծագործ արվեստագետի կյանքում, որը հետաքրքիր փորձութուն եղավ: Ես միշտ ասել եմ ու ասում եմ, որ իմ բուն մասնագիտությունը Զգեստների Նկարիչ ձևավորողն է և ես մտադրություն չունեմ այն փոխելու:

 -Ինչպե՞ս ծնվեց Միքայել Շարաֆյան դիզայները. ընտանեկան հանգամանքներն էի՞ն, գենետիկան է՞ր, թե մեկ այլ բան:

-Դեռ մանկուց ինձ ոգեշնչել են թատրոնն ու կինոն:  Իհարկե, դա պայմանավորված էր այն հանգամանքով, որ ծնողներս թատրոնում էին աշխատում: Իմ մանկությունն անցկացրել եմ թատրոնի կուլիսներում և փորձասենյակներում: Հիշում եմ, որ ինձ հետ միշտ պահում էի նկարչական պիտույքներ ու աշխատում էի նկարել այն կերպարները, որ տեսնում էի ու շատ ժամանակ դրանք նվիրում էի կատարողներին: Երբ 14 տարեկան էի, Երևանի մեր Օպերային թատրոնում բեմադրվում էր «Տրավիատա»-ն: Այդ շրջանում շատ տարված էի Վերդիի օպերաներով: Մայրիկից թաքուն, իրենից վերցնում էի «Տրավիատա»-ի նոտաները և գնում դահլիճ փորձերի ու քանի որ ես «Տրավիատան» անգիր գիտեի, կարողանում էի հետևել նոտաներով՝ առանց նոտա կարդալու: Բեմադրիչը Գեղամ Գրիգորյանն էր, դիրիժորը՝ Օհան Դուրյանը: Այդ ժամանակ նկարել էի իմ պատկերացրած հագուստները, նույնիսկ բեմը: Դրանք ցույց տվեցի Օհան Դուրյանին և նա իր գնահատականը տվեց: Ես ինձ երջանիկ եմ զգում, որ առիթ եմ ունեցել շփվելու այդ մեծությունների հետ: Կարելի է ասել, որ իմ հետաքրքրությունը դեպի տարբեր կերպարներ ուղղորդեց ինձ դեպի իմ մասնագիտությունը` զգեստների նկարիչ ձևավորող: Երբ արդեն պետք է որոշեի իմ մասնագիտությունը, ծնողներս ցանկանում էին, որպեսզի ընտրեմ գեղանկարչությունը, բայց ես ընտրեցի զգեստների նկարիչ ձևավորողի ուղին: Անկեղծ ասած, իրենք դեմ էին և երկար ժամանակ չէին համակերպվում, մինչև, որ տեսան իմ առաջին մեծ ցուցադրությունը` իմ ավարտական շոուն, որը հետո ցուցադրվեց նախագահ Բարաք Օբամայի երդմնակալության պարահանդեսին՝ 2009 թվականին:

Որքան կարելի է զրուցել մի երիտասարդի հետ, ում ճանաչում են Հոլիվուդում, որը չորս հայտնի գեղարվեստական, վեց կարճամետրաժ ֆիլմերի, երկու  տեսահոլովակի, մեկ բալետի,  մեկ մյուզիքլի հագուստների ձևավորող է հասցրել լինել ընդամենը 31 տարեկանում, որը Շարաֆյանների կողմից առնչություններ ունի ամերիկյան ճանաչված օսկարակիր դիզայներ Այրին Շարաֆի հետ, որի պապը Թիֆլիսի թատրոնի դերասան և բանաստեղծ Պահարեն է եղել և այլն:

Երբեմն զրույցներ են լինում, որ ավարտվում են...անավարտ: